Contra Epistolam Manichaei

Sanctus Augustinus Hipponensis

Opus circa annum 397 post Christum natum compositum est, quo Sanctus Augustinus, invocato uno vero Deo omnipotente, propositum declarat haeresis Manichaeorum refellendae et revincendae, non ad subversionem sed ad correctionem eorum qui forte imprudentius quam malitiosius illi adhaesistis. Tractatus potissimum librum considerat quem Fundamenti Epistolam vocant, ubi totum pene quod Manichaei credunt continetur. Epistola Fundamentalis quasi manuale erat pro catechumenis Manichaeorum, et Augustinus hoc documentum quasi optimum notissimumque standardum fidei Manichaicae elegit ut fundamentum oppugnationis suae constitueret.

Opus tono conciliatorio procedit, sed acriter erroribus Manichaeis opponitur, praetensiones Mani esse Paracletum reicit, et cosmologicas phantasias absurdas Mani misericorditer exponit. Augustinus celebrem sententiam profert: "Ego vero Evangelio non crederem, nisi me catholicae Ecclesiae commoveret auctoritas", qua demonstrat auctoritatem Ecclesiae universalis contra novitates haereticorum. Pro lectore catholico, hoc opus fundamentale est ad intellegendum quomodo Ecclesia primitiva haereses dualisticas confutavit, et quomodo fides catholica super ratione et auctoritate Ecclesiae, non super curiositatem vel novitatem, fundatur.